İşçi hareketlerinin Osmanlı'da algılanış şekli çok farklı olmuştu. Komünizmi, memleketin tek kurtuluş reçetesi olarak görenler, onu herkese sevdirmek zorunda idiler. Milliyetçiye de, dindara da, köylüye de, işçiye de. Kapitalist Avrupa karşısında yalnız olan Rusya için Osmanlı, -sadece ortak düşmandan dolayı olsa bile- iyi bir strateji ortağıydı. Yine kapitalist Avrupa'yla bütün imkânsızlıklara rağmen mücadele eden Türkler için de Rusya, tutunulacak tek dal durumundaydı. Milli Mücadele yılla-rın ...